Nikt nie idzie – Jakub Małecki

"(…) takie rzeczy po prostu się zdarzają".

Roboczy tytuł tej książki to "Nauka latania" i trochę szkoda, że finalnie postanowiono z niego zrezygnować, gdyż w mojej ocenie idealnie koreluje z jej treścią. Czy można oszczędnie obchodzić się z każdym słowem i jednocześnie dotykać tak wielu istotnych, egzystencjalnych problemów? Można. Tak wyraziście robi to tylko Jakub Małecki, mistrz subtelności w literackim wydaniu.

Jakub Małecki to urodzony w 1982 r. w Kole, z wykształcenia ekonomista, który pracował w banku i tłumaczył książki. Jest laureatem Złotego Wyróżnienia Nagrody im. Jerzego Żuławskiego. Był także nominowany do Nagrody Literackiej Nike, Nagrody Literackiej Europy Środkowej "Angelus” oraz Nagrody im. Stanisława Barańczaka. Nazywany nadzieją polskiej literatury.

Olga pod wpływem impulsu, zabiera z przystanku Klemensa, upośledzonego chłopca-mężczyznę z balonikami, którego matka niespodziewanie zmarła na zawał serca. Bohaterka nie potrafi znaleźć swojego miejsca w życiu, a z niezrozumiałych względów, postać Klemensa w jakiś sposób ją fascynuje. Jest jeszcze Igor, czyli chłopak od liści oraz fascynacja Japonią. Losy bohaterów splatają się ze sobą, a wielkie miasto codziennie ożywa na nowo.

"Nikt nie idzie" to w mojej opinii książka o tym, że samotność najlepiej przeżywać razem. Każdy z bohaterów tej powieści jest bowiem właśnie naznaczony samotnością w wielkim tłumie. Każda z tych samotności posiada oczywiście zupełnie inny wymiar, ale jej skutki są zawsze takie same – brak życiowego celu, brak wsparcia oraz wszechobecne lęki, które demotywują do wszelkiego działania. Samotność ukazana przez Jakuba Małeckiego pozbawiona jest banału i infantylnej nuty, sączy się natomiast wielkim strumieniem subtelności.

To także piękna w swej wymowie, opowieść o przemijaniu. O śmierci, która często przychodzi niespodziewana, jak w przypadku matki Klemensa. O śmierci, która jest jednak nieodłączną częścią naszego życia. Bardzo ważnym i intrygującym wątkiem w tej właśnie płaszczyźnie jest japońskie haiku śmierci, do którego nawiązuje sam tytuł książki. Wiersze te wyrażające w poezji kwintesencję życia to symbol przemijania, ale także tajemnicy, jaką spowija nasze odchodzenie. W tak wyrazisty sposób mógł napisać o tym wyłącznie Jakub Małecki, niejako prowokując czytelnika do szeroko zakrojonej refleksji w tym właśnie temacie.

Historię Olgi i Klemensa charakteryzuje oszczędność formy, z jakiej słynie autor. Czytelnik otrzymuje przy tym zadanie ułożenia z wielu wspomnień, faktycznego biegu wydarzeń. Wymieszanie w czasie dwóch historii, połączenie losów bohaterów oraz wiszące nad tym wszystkim realizm i zwyczajność to połączenie, które intryguje i nie daje o sobie zapomnieć.

"Nikt nie idzie " to książka, która uwiodła mnie od pierwszej do ostatniej strony. Uwiodła zarówno formą przekazu, kreacją świata przedstawionego, jak i zwyczajnością, która ukazana w takiej perspektywie, potrafi intrygować. Polecam tę książkę smakoszom literackich doznań, poszukującym w słowie pisanym niebywałych wrażeń.

Z Jakubem Małeckim