"Szlacheckie gniazdo" - Monika Rzepiela

"Tak to pan Bóg urządził, że na świecie i szlachta, i chłopi żyją. Pierwsi do zabawy, drudzy do roboty".

Jakże mocno uderzył we mnie ukazany przez autorkę kontrast pomiędzy życiem w ubogiej, chłopskiej zagrodzie, a w bogatym, szlacheckim dworze pod koniec XVIII wieku. Zatrważające jest to, jak niesprawiedliwie toczyły się ludzkie losy w dziejach naszego kraju. Współczesny człowiek nie zdaje sobie sprawy z tego, jak wygodne i komfortowe wiedzie dzisiaj życie. 

Monika Rzepiela to pasjonatka staropolskiej kultury i znawczyni obyczajów. Jej fascynacja dawnymi wiekami zaowocowała rozpoczęciem pisania książek. Autorka jest właścicielką bogatego księgozbioru, który systematycznie się powiększa. Zadebiutowała w 2017 r. powieścią pt. "Dwór w Czartowicach", będący początkiem cyklu pt. "Saga Polska".

W roku 1776 na świat przychodzi szlachcianka Leontyna oraz chłopka Marysia, które są mlecznymi siostrami. Kilkanaście lat później, losy bohaterek ponownie się splatają, gdy Marysia zostaje służącą we dworze podczaszego. Wykształcona Leontyna zakochuje się w swoim guwernerze, a Marysia ulega dziedzicowi majątku, który powrócił zza granicy. Tymczasem Polskę czekają niespokojne czasy, bowiem zbliża się rok 1792.

Kolorowa, pełna barw okładka tej książki nie oddaje tego, co czytelnicy znajdą w jej środku. Widoczne porównanie życia na polskiej wsi i życia we dworze, wywołuje bowiem dość smutne myśli. Monika Rzepiela na przykładzie życia Marysi i jej rodziny pokazuje, jaka przepaść dzieliła ludzi w tamtych czasach. Przedstawiony przez autorkę z wieloma szczegółami, obraz codziennej egzystencji, zacofania i ciemnoty chłopów, braku ich wykształcenia, analfabetyzmu, a co gorsza, stanu akceptowalności swojego marnego losu, jest zatrważający. Trudno nam w dzisiejszych czasach zrozumieć mentalność tamtych ludzi i ich bierność, co wywołuje jednocześnie w czytelniku niezgodę na taki właśnie los.

Autorka z wieloma detalami kreśli codzienne życie we dworze, zestawiając je z życiem w chłopskiej chacie. Zaczynając od jedzenia, a kończąc na zabawie i czynnościach fizjologicznych. Wprost nie do uwierzenia wydaje się, że chłopi nie znali smaku cukru, którego we dworze było pod dostatkiem. Oburzające jest także traktowanie chłopów pańszczyźnianych niczym niewolników. A już z pewnością najbardziej smutny okazuje się los Marysi, który staje się swoistym symbolem ówczesnej niesprawiedliwości i nierównego traktowania człowieka.

W losy bohaterów została także wplątana historia Polski. Na łamach powieści pojawia się bowiem postać Tadeusza Kościuszki, który odwiedza majątek w Pawłówce. Monika Rzepiela na kartach swojej książki ożywiła tę postać, przypominając czytelnikowi jego zasługi. Mowa także o Ustawie Rządowej i kryzysie w państwie polskim związanym z postawą stanu szlacheckiego. Dzięki tej warstwie historycznej, powieść zyskuje nieco wymiar edukacyjny.

Po lekturze pierwszej części "Szlacheckiego gniazda" mogę z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że Monika Rzepiela posiada bardzo bogatą wiedzę dotyczącą obyczajów i życia codziennego osiemnastowiecznego polskiego społeczeństwa. A do tego potrafi także wiedzę tę przekuć w interesującą opowieść, którą można poznać w ciągu jednego dnia. Na pewno zajrzę więc także do drugiego tomu.

Wpis powstał w ramach współpracy z Wydawnictwem Szara Godzina.