"Ameryka.pl Opowieści o Polakach w USA" - Dorota Malesa

"(…) do Ameryki przyjeżdża się dwa razy, pierwszy raz po rozum, drugi raz po pieniądze".

Z każdą, kolejną emigracyjną lekturą, przekonuję się, że bezcelową jest próba zamknięcia pojęcia emigracji w jakiekolwiek ramy. Bohaterowie tego zbioru reprezentują bowiem dość skrajne przykłady przyczyn dla których ludzie decydują się na życie w obcym państwie. Te opowieści snute z niepodważalną powściągliwością autorki w ocenie ludzkich decyzji to jeden z lepszych przykładów tego, jak należy pisać reportaże.

Dorota Malesa to dziennikarka telewizyjna i prasowa, a także scenarzystka. Autorka publikowała w takich mediach jak "Newsweek", "Forbes" i "National Geographic Traveller". Prowadzi bloga "50 Shades of States", a swoje reportaże telewizyjne realizuje na całym świecie. Zafascynowana Ameryką, pasjonatka historii i kultury USA.

"Ameryka.pl Opowieści o Polakach w USA" to zbiór 10 reportaży ukazujących losy polskich emigrantów w Stanach Zjednoczonych. Emigrantów wywodzących się z różnych środowisk społecznych, z różnymi marzeniami i celami do zrealizowania.

Opowieści Doroty Malesy udowadniają niezbicie to, że amerykański sen posiada tyle barw i odcieni, ile jest ludzi pragnących ten sen spełnić. Dziennikarka w swojej książce ukazała bowiem tak różnorodne koleje ludzkich losów na emigracji, że trudno nie ulec wrażeniu, iż ten osławiony american dream zazwyczaj jest po prostu wynikową kilku składowych – szczypty szczęścia, garści ambicji i dużej szufli zdrowego rozsądku. Autorka z wyczuciem i przede wszystkim wnikliwie, uwidoczniła w tych opowieściach to, że pojęcia emigracji nie da się zaszufladkować, a jakiekolwiek takie próby są z góry skazane na niepowodzenie.

Zbiór ten zawiera dziesięć tak skrajnie różnych, emigranckich historii, a jednak łącząca ich polskość, spaja je mocną klamrą, mającą jeden mianownik, czyli ciągłe poszukiwania. Od historii Sebka – pragnącego znaleźć swoją idealną żonę po Emila Vardę, czyli światowego restauratora, czytelnik otrzymuje pełne spektrum ludzkich losów, nacechowane sukcesem, porażką, szczęściem i cierpieniem. Wszystkie te historie mogłyby z powodzeniem zostać przeniesione na nasze polskie podwórko, jednak ten amerykański pierwiastek, który Dorota Malesa umiejętnie przemyca, dodaje im zupełnie nowego, świeżego wydźwięku. To paradoksalnie taki swoisty uniwersalizm wynikający z indywidualizmu jednostki.

Nie mogę nie napisać o dwóch reportażach, które znacząco skupiły moją uwagę podczas lektury tego zbioru. Marek, w latach 90. XX wieku był frontmanem znanej mi kapeli disco polo pod nazwą Domino, która niegdyś królowała na ekranach telewizorów hitami muzyki tanecznej. Dzisiaj człowiek ten jest w Stanach Zjednoczonych bezdomnym kaleką bez dwóch nóg. Dorota Malesa w sposób przejmujący ukazała jego życiową drogę, podkreślając tak nieprzewidywalne koleje ludzkich wyborów. Drugą bohaterką, której życiowe perypetie wprawiły mnie w głębokie zdumienie jest prawniczka Ola, czyli kobieta nie przestająca dążyć do realizacji swoich planów pomimo nieszczęścia, jakie ją spotkało. Jej postawa zasługuje na wielki podziw.

Trudno jest opowiedzieć innym o czyimś życiu bez nadmiernego epatowania emocjami oraz ciężko jest nie ulec pokusie własnej oceny konkretnej sytuacji. Autorce tych dziesięciu, niezwykle obiektywnych, ale jakże sugestywnych w swej wymowie reportaży, niewątpliwie się to jednak udało. Dorota Malesa w opowieściach o Polakach w USA dołożyła znaczącą cegiełkę w budowaniu obrazu emigranckiej mentalności, którą z pewnością definiuje myśl jednego z bohaterów tej książki, jaka zapadła mi w pamięci: "bo w życiu, proszę pani, trzeba się na coś uprzeć".

Wpis powstał w ramach współpracy z Wydawnictwem Znak.